Zamek w Amboise – Ułamek dawnego splendoru

Królewski zamek w Amboise to jedna z najbardziej majestatycznych fortec w Dolnie Loary i symbol wczesnego renesansu we Francji. Po dziś dzień jawi się ona jako potężna konstrukcja, choć w rzeczywistości są to już tylko jej fragmenty. Ułamek dawnego splendoru tego miejsca, zniszczonego w XVII i XIX wieku. Gdyby nie przepastne mury obronne zapewne nie byłoby dziś po nim śladu.

Mini eBook z pomysłem podróży po Dolinie Loary:

FRANCJA – Dolina Loary – Gotowy plan podróży

FRANCJA – Dolina Loary – Gotowy plan podróży to mini eBook z już zaplanowanym przebiegiem trasy samochodowej z Wrocławia po renesansowych zamkach i gotyckich katedrach Doliny Loary. Jeśli chodzi o zamku, znalazły się tu te najbardziej zjawiskowe (Chambord, Chenonceau czy Saumur), co do katedr – podobnie (Bourges, Tours czy Chartres). Dodać trzeba, że znalazł się tu również fragment Normandii oraz Burgundii.

Wewnątrz cudów nie ma, samo mięso! Czyli rozpiska na 17 dni – dzień po dniu wraz z linkami do noclegów i interaktywnej mapy podróży (+13 zjawiskowych zamków, które można wymienić z innymi punktami z mapy). Poza tym zebrałem tu garstkę ważnych informacji dla zmotoryzowanych, a także dodałem zbiór linków do artykułów z opisem najciekawszych miejsc zawartych w tym planie.

Dzięki niemu z pewnością zaoszczędzisz sporo czasu. Zamiast rozkminy co warto zobaczyć w Dolinie Loary masz gotową odpowiedź! Ściągaj, bukuj noclegi i przeżyj kolejną wspaniałą przygodę!

10,99 zł

Kup teraz

Pożądana posiadłość nad Loarą

Miejsce w którym stanął zamek w Amboise (fr. Château d’Amboise) zamieszkiwane było już w okresie neolitu. Strategiczną pozycję nad Loarą wykorzystali więc Celtowie Turyjscy (fr. Turones), którzy wznieśli tu pierwszą twierdzę. Dzięki Rzymianom zaś rozrosła się ona na tyle, że w średniowieczu stała się atrakcyjną i pożądaną posiadłością. W XI wieku bezskutecznie próbowali zdobyć ją książęta Andegawenii oraz hrabiowie Blois. W XI wieku Amboise trafiło nareszcie w ręce tych drugich, a po niemal stuleciu przejął je król Francji – Filip II August. 

Zamek Chambord – Kosztowny kaprys

Na przestrzeni kolejnych dekad twierdza należała do dynastii Amboise-Chaumont. Aż do roku 1431, kiedy to Ludwik z Amboise został zmuszony przez Karola VII do zrzeczenia się praw do zamku. Wszakże po przejęciu rezydencji król nie zrobił z niego żadnego użytku, za to dzięki jego następcy zyskał on nowe życie. Ludwik XI podarował go swojej małżonce, Karolinie Sabaudzkiej dla której rozbudował istniejący kompleks o część budynków od strony miasta u jego podnóży.

Istotnym jego wkładem było też rozbudowanie fortyfikacji, tak aby podczas jego nieobecności małżonka była tu całkowicie bezpieczna. 30 czerwca 1470 roku na świat przyszedł tu jeden z ich synów, przyszły król Karol VIII. Od początku jego życie ściśle związane było z tym miejscem i to on zmienił je we wspaniałą królewską rezydencję.

Królewski zamek w Amboise

To właśnie w Amboise 22 czerwca 1483 roku w kolegiacie św. Florentyna zawarto układ małżeński pomiędzy nim a Małgorzatą Habsburg. Niemniej w wyniku zajęcia Bretanii przez Francuzów finalnie Karol poślubił Annę Bretońską. Naturalnie król chciał dla swojej małżonki wszystkiego, co najlepsze, więc to z myślą o niej i o jej stuosobowej świcie rozpoczął kolejną przebudowę, godną królewskiej rezydencji. 

Zamek w Saumur – Forteca z godzinek księcia de Berry

Pierwsze prace skupiły się na rozbudowie budynków wzniesionych przez jego ojca. Parter zająć miała królowa, zaś izby króla umieszczono na górze. W 1493 roku z kolei zakończono prace nad efektowną kaplicą św. Huberta, będącą jedyną częścią tego projektu, która przetrwała do naszych czasów. Intymne oratorium ozdobiły związane z patronem myśliwych i łowców rzeźby flamandzkich artystów. Pośród scen umieszczono nawrócenie się św. Huberta, ale także wizerunki św. Katarzyny Aleksandryjskiej czy św. Krzysztofa z Dzieciątkiem Jezus.

Najważniejszymi budowlami w powziętym przez Karola VIII projekcie były jednak dwie potężne, 50-metrowe wieże – rozmieszczone od północy i południa: Tour des Minimes oraz Tour Heurtault. Dla poprawy obronności wyposażono je w otwory strzelnicze na każdym poziomie oraz w machikuły u szczytu (na początku XVI wieku). Wewnątrz zaś umieszczono spiralne rampy dzięki którym można było wjeżdżać tu konno.

Zamek Val – Skazany poprzez zalanie

Wewnętrze mury Tour Heurtault dodatkowo ozdobiono 120 konsolami na które złożyła się prawdziwa ludzka komedia. Do naszych czasów jednak nie przetrwała w całości, bowiem za panowania Ludwika Filipa I część z nich uznano za nieodpowiednią dla dam. Dlatego też zastąpiono je prostymi akantami.

W duchu renesansu

Po kilkuletniej nieobecności, w roku 1496, Karol VIII powrócił do Amboise przywożąc w skrzyniach niezliczone artefakty, które tchnęły w to miejsce ducha renesansu. Trzy lata później zmarł po uderzeniu głową w nadproże drzwi swego zamku. Brak męskiego potomka sprawił, że nowym królem stał się jego kuzyn – Ludwik XII.

Kiedy poślubił wdowę po Karolu razem osiedlili się w Blois, zostawiając zamek w Amboise Ludwice Sabaudzkiej z rodu Walezjuszy-Angouleme. Ówczesny król nie spędzał tu czasu, aczkolwiek zlecił ukończenie prac nad rozpoczętymi przez jego poprzednika wieżami oraz ukończenie renesansowych ogrodów, kontynuując i tutaj plany swego kuzyna.

Katedra w Nantes – Odrestaurowana w każdym calu

Po jego śmierci w 1515 roku pałeczkę przejął Franciszek I, który również wybrał zamek w Amboise na swoją siedzibę. Dzięki temu też przyczynił się do powiększenia gotyckiej rezydencji, spełniającej od tego czasu funkcję ogromnej sali balowej. Podczas jego rządów bowiem odbyło się tu sporo ważnych dla ówczesnej Francji uroczystości.

Także i dzięki niemu do miasta przybył wielki Leonardo da Vinci, który na prośbę króla zrealizować miał kilka zadań. Pośród nich miały znaleźć się również projekty zamku Chambord czy nowego miasta – Romorantin. Kiedy w 1519 roku mistrz zmarł, jego ciało złożono we wzniesionej przez Fulko Czarnego, kolegiacie św. Florentyna. W XIX wieku natomiast jego szczątki przeniesiono do kaplicy św. Huberta. 

Twierdza w cieniu spisku

Wraz z nasilającą się niechęcią do wiary katolickiej w I połowie XVI wieku, gorliwie wierzący Franciszek I w obawie o swoje życie zaczął planować nową rezydencję w Fontainebleau. Jeszcze za jego życia zamek w Amboise opustoszał, a po jego śmierci w 1545 roku został całkowicie opuszczony. Związana z królewską rezydencją Katarzyna Medycejska próbowała ją reanimować. Także i Diana de Poitiers wiązała z nią swoje nadzieje.

Zamek Chenonceau – Zamek Dam

Niestety w marcu 1560 roku zamek w Amboise stał się areną krwawych wydarzeń, będących wynikiem tak zwanego Tumultu w Amboise. Liderzy spiskujących przeciwko katolikom hugenotów zostali straceni, a ich truchła wywieszono na ścianach zamku i w jego okolicach. Tym samym też rozpoczął się okres Wojen Religijnych, nadając dawnej rezydencji nową funkcję. Jego pozycję przejął zaś zamek Chenonceau.

Zamek w Amboise natomiast odtąd służył jako więzienie w którym przebywali mordercy Henryka I Gwizjusza, zabitego 23 grudnia 1588 roku w zamku w Blois. Prowadząc jednocześnie prace rozbiórkowe, słynny kardynał Richelieu zezwolił na zsyłanie tu także wrogów państwa. Brak dalszych prac zapewniających odpowiednie utrzymanie kompleksu przyczynił się wkrótce do fatalnego stanu technicznego. Po śmierci Króla Słońce zdecydowano o wyburzeniu grożących zawaleniem części – zasypując wewnętrzną fosę fragmentami gotyckiego donżonu.

Szanse na nowe życie

Szansę na nowe życie miał dać zamkowi hrabia Choiseul, który w poszukiwaniu miejsca dla swej ogromnej kolekcji obrazów wszedł w posiadanie warowni nad Loarą. Niestety zamiast zamieszkać tu, osadził w zamku fabrykę guzików, co tylko pogorszyło i tak nieciekawe już warunki techniczne obiektu. Kiedy po jego śmierci zamek w Amboise powrócił do korony, przekazany został wnukowi Ludwika XIV, hrabiemu Penthièvre, który dostosował królewską rezydencję do swoich potrzeb.

Zamek w Azay le Rideau – Narcyz w lustrze wody

Po Wielkiej Rewolucji Francuskiej na nowo zorganizowano tu więzienie, a w 1803 powstała tu szkoła. Później zaś rezydencja przeszła w prywatne ręce, kiedy to dokończono dzieła zniszczenia. Zdaje się, że tylko cudem kaplica św. Huberta nie podzieliła losu reszty budynków, które bezrefleksyjnie wyburzono. Po przegranej Napoleona pod Waterloo w 1815 roku zamek w Amboise stał się własnością księżniczki Orleanu. Rozpoczęła ona wielką renowacją, a kontynuacją tego projektu zajął się jej syn – Ludwik Filip.

To dzięki niemu, raz jeszcze w swej historii, zamek w Amboise cieszyć się mógł statusem królewskiej rezydencji. Nawet jeśli praktycznie monarcha w ogóle tu nie bywał, udało mu się ocalić go od kompletnej ruiny. Zamek ponownie wyposażono, aczkolwiek w 1848 roku osadzono tu… więzienie. Jednym z zesłańców tego okresu był arabski emir Abd El-Kadir, prowadzący dżihad przeciwko Francuzom. Jak na więzienie jednak, on i jego ogromna świta, warunki mieli tu iście królewskie.

Zamek w Vincennes – Rezydencja u wrót Paryża

Co prawda, już w 1840 roku królewski zamek w Amboise wpisano na listę najważniejszych zabytków kraju – Monument Historique, jednak prace mające na celu przywrócenie mu dawnej świetności przeprowadzono to długo po tym. Proces ten zaczął się dopiero w 1874 roku. Dzięki szeroko zakrojonym pracom dziś możemy cieszyć się tym, co z majestatycznej rezydencji pozostało. 

Zamek w Amboise wewnątrz

A pozostało skrzydło Ludwika XII oraz tak zwana Izba Rady. Niestety informacje na temat tych miejsc są o wiele bardziej skąpe niż na temat budynków, które nie istnieją. Spośród najważniejszych sal warto wymienić choćby Salle des Tambourineurs, gdzie zachowała się późnogotycka posadzka z ornamentami w formie kwiatu lilii. Ponadto wyposażono ją w XIV-wieczną figurę św. Ludwika, XV-wieczną katedrę oraz XVI-wieczną tapiserię. 

Wartą uwagi jest również Wielka Izba Rady,  udekorowana ornamentami fleur-de-lys oraz symbolami władców różnych okresów. Poza nią największą uwagę zwraca tu najbardziej ozdobiona z komnat – Salle de l’Échanson, gdzie zgromadzono wiele oryginalnych artefaktów z XV-wiecznym kredensem, XVI-wiecznymi stołami czy XVII-wiecznymi tapiseriami. 

Więcej pięknych zamków w Dolinie Loary: