Sainte-Chapelle w Vincennes
Sainte-Chapelle w Vincennes to wspaniały przykład gotyku płomienistego i niemal równie wspaniała budowla, jak ta oryginalna, znajdująca się dziś w sercu Paryża. Obie wzniesiono jako kamienne relikwiarze dla relikwii pasyjnych, obie też pokryto taflami wyjątkowych witraży, jednak ich historie potoczyły się zupełnie inaczej.
Zamek w Vincennes – Rezydencja u wrót Paryża
Jeśli jesteś miłośnikiem średniowiecznej architektury Francji być może zainteresuje Cię moja książka. To pierwszy polski przewodnik po aż 101 francuskich kościołach wieków średnich. Dzięki niemu odkryjesz kolejne cuda architektury gotyckiej i romańskiej. Poznasz ich historie (a niekiedy także i legendy ✨). W środku ponad 400 stron i ponad 400 zdjęć! Takiej książki jeszcze nie było!
ŚWIĘTA FRANCJA
Relikwie pasyjne
Powstanie Sainte Chapelle w Vincennes (fr. Sainte-Chapelle de Vincennes) ściśle związane jest z czasami Karola V i ukończeniem sąsiadującego z nią dziś zamku oraz okalającymi go murami. Sama idea kamiennego relikwiarza narodziła się jednak dużo wcześniej niż jego faktyczna budowa. Sięga ona bowiem dokładnie 11 sierpnia roku Pańskiego 1237, kiedy to ówczesny król, Ludwik IX w katedrze w Sens odebrał sprowadzone z Konstantynopola relikwie pasyjne. Miały one trafić do najważniejszego miejsca w królestwie Kapetyngów – kaplicy pałacu de la Cité w sercu Paryża.
Zamek w Vincennes – Rezydencja u wrót Paryża
Tydzień po odebraniu mistycznych artefaktów orszak wkroczył do Vincennes, gdzie na polecenie króla pozostawiono kilka cierni z Korony Chrystusa oraz kilka fragmentów Świętego Krzyża. Podobnie zresztą stało się w innych posiadłościach królewskich przez które przeszła procesja. Aby stworzyć godne warunki dla czczenia tak ważnych dla chrześcijaństwa artefaktów postanowiono wznieść tu nową kaplicę pałacową. Nie stało się to jednak aż do listopada 1379 roku, kiedy to plan powziął właśnie Karol V.
Ukończenie budowy i dalsze losy
Poświęcona Świętej Trójcy oraz Najświętszej Dziewicy Maryi kaplica miała być zwieńczeniem monstrualnego projektu budowlanego oraz naturalnie, łącznikiem między władcami Francji, a Bogiem. Za wstawiennictwem żarliwych modłów utworzonej na ten cel kapituły monarcha liczył na sprzyjające mu niebiosa. Gdyby jednak modły kanoników nie były wystarczająco skuteczne, w nowowybudowanym donżonie przewidziano dodatkowo miejsca na kaplicę, a także oratoria. Niestety Karol V nie doczekał końca budowy, którą wstrzymano na początku XV wieku. Nieco ponad wiek później, w roku 1520 Franciszek I wznowił prace, które w 1559 roku sfinalizował jego syn – Henryk II.
10 miast we Francji, które pokochacie!
Osiem lat przed tym zaś kaplica w Vincennes stała się miejscem zebrań członków Zakonu św. Michała. Na tę okoliczność powstało więc osiemdziesiąt drewnianych stalli, które wraz z resztą cennego wyposażenia zniszczono w duchu zbliżającej się rewolucji. Jako jeden z jej skutków w 1796 roku kompleks zamkowy przekazano na cele arsenału. W podzielonej na pół kaplicy natomiast utworzono magazyn. Szczęśliwie od 1793 roku zaczęto interesować się kaplicą, jako obiektem zabytkowym, co zaowocowało ściągnięciem i renowacją nadgryzionych zębem czasu witraży. Ostatecznie dopiero w 1853 roku trafiła ona na listę zabytków Francji – Monument Historiques. Rok później rozpoczęła się jej restauracja pod batutą samego Viollet-le-Duc’a.
Paryż na weekend
Burza z końca grudnia 1999 roku przyczyniła się do poważnych zniszczeń obiektu. W związku z tym niemal przez dziesięć lat kaplica była zamknięta dla odwiedzających. Najważniejszym punktem trwających tu wtedy prac było oszklenie korpusu nawowego. Kolejnym etapem, który rozpoczął się w roku 2015, była renowacja: fasady zachodniej wraz z rozetą i licznymi figurami oraz partii górnych z ornamentami czasów le Duc’a. Dzięki sztabowi specjalistów kaplica w Vincennes wygląda dziś jakby przed chwilą została wzniesiona.
Bryła Sainte-Chapelle w Vincennes
Sainte-Chapelle w Vincennes wzorowana jest na kaplicy pałacowej Ludwika IX. Główną różnicą w jej konstrukcji jest jedna, dająca poczucie ogromnej przestrzeni kondygnacja. W przypadku pierwowzoru mamy z kolei do czynienia z dwoma kondygnacjami.
Sainte Chapelle w Saint Germer de Fly
Budowla charakteryzuje się lekkością ścian przeprutych wysmukłymi oknami, wspartymi równie lekkimi przyporami. Wieńczą je zdobione czołgankami i fleuronami sterczyny, w narożach wzbogacone o nisze na posągi świętych oraz salamandry Franciszka I (oprócz północno-wschodniego). Budynek okala galeria ze sznurem XVI-wiecznych gargulców u podnóża strzelistego dachu, zakończonego trójkątnym szczytem. Także i tutaj zastosowano czołganki oraz fleuron. Do XVIII wieku nad czwartym przęsłem znajdowała się również sygnaturka, jeszcze mocniej podkreślająca podobieństwo do oryginalnej Sainte-Chapelle.
Fasadę zachodnią zdobi wimperga wypełniona ażurowymi maswerkami, będąca z kolei dekoracją znajdującej się poniżej, płomienistej rozety. Pod nią przebiega kolejna galeria, przysłonięta w części centralnej wimpergą wieńczącą ostrołukowy, XV-wieczny portal. W XVIII wieku jego dekoracja, na którą składały się rzeźby świętych, rzeźba Najświętszej Maryi Panny i Dzieciątka Jezus z trumeau oraz relief tympanonu zostały zniszczone.
Mont Saint-Michel – Opactwo na krańcu świata
Do naszych czasów ostały się wyłącznie nisze na posągi oraz misterne zdobienia archiwolt o ornamentach roślinnych i antropomorficznych. Pośród zróżnicowanych rzeźb zaobserwować możemy więc pędy winorośli, serafiny, cherubiny, a nawet małe ślimaki. Ich kulminacją jest umieszczona na klińcu rzeźba przedstawiająca Trójcę Świętą.
Wnętrze kaplicy
Kaplica w Vincennes ma 40 metrów długości, 12 szerokości i 20 wysokości. Jest to jednonawowa budowla zakończona pięcioramienną apsydą. Tylko w tej części zachowały się do dziś oryginalne, XVI-wieczne witraże z przedstawieniem Apokalipsy św. Jana. Kolorowe szkła w korpusie nawowym natomiast zniszczono już zanim wybuchła wielka rewolucja francuska. Po obu stronach przęsła poprzedzającego chór znajdują się królewskie oratoria. Dodatkowo też, od strony północnej, do oratorium króla przylega zakrystia. Zachował się tu także średniowieczny tympanon. Ten z oratorium królowej natomiast jest jego XIX-wieczną kopią.
10 gotyckich katedr Francji w cieniu paryskiej Notre Dame
Dzięki pozbawionej dekoracji przestrzeni można z łatwością dostrzec kunszt średniowiecznych architektów oraz rzeźbiarzy, których praca łączy się w harmonijnej pawanie. Krzyżowo-żebrowe sklepienia niczym unerwienia znikają pomiędzy lancetowatymi oknami z maswerkiem. Ich początek stanowią zdobione na cześć Henryka II (H) i Katarzyny Medycejskiej (K) klucze. Koniec zaś wyznaczają konsole z niemal żywymi rzeźbami. Brak figur, które z pewnością stały nad nimi nie pozwala niestety odgadnąć ich znaczenia.
Esencjonalnym elementem dekoracyjnym jest oczywiście wielka rozeta pod którą, tak jak w przypadku strony zewnętrznej, przebiega galeria – empora. Dostęp do niej zapewniają dwie klatki schodowe, pozwalające zwiedzającym na dotarcie właśnie do wyższych partii kaplicy. Głównie chodzi tu o emporę, skąd rozpościera się wspaniały widok na całą świątynię. Warto jednak wiedzieć, że po uprzedniej rezerwacji można zwiedzać również więźbę dachową kaplicy.
Bazylika w Saint Nicolas de Port – Ostatni gotycki kościół Francji
W kwestii wnętrza trzeba wspomnieć także o pomniku Ludwika – księcia Enghien (fr. Louis-Antoine-Henri de Bourbon, duc d’Enghien). Stanowiący realne zagrożenie dla republikanów książę, 20 marca 1804 roku z polecenia Napoleona Bonaparte, został rozstrzelany w fosie zamkowej przy Tour de la Reine. 12 lat później Ludwik XVIII nakazał wykopać jego ciało i przenieść je do kaplicy. W 1825 roku w prezbiterium stanął monumentalny pomnik na cześć księcia z uosobieniem Francji i zbrodni (dolne figury) oraz Kościoła i Ludwika (górne figury). W kwietniu 1852 roku z woli Ludwika Napoleona Bonaparte usunięto rzeźbę, co wywołało falę oburzenia, dzięki której powróciła ona do kaplicy. Znaleziono jej wszak inne miejsce – w oratorium króla.
Jak prawdziwy odkrywca
Po powrocie z podparyskiej rezydencji dawnych królów Francji czułem się jak prawdziwy odkrywca. Kaplica w Vincennes dla mnie bowiem zupełną niespodzianką. Owszem, miałem ją na swojej przepastnej liście miejsc do odwiedzenia, jednak widząc w przewodniku zdjęcie zamku zupełnie o niej zapomniałem! Tym lepiej dla mnie, bo niemal odleciałem razem z motylkami, które poczułem na jej widok. Piękne to uczucie, bo w tych czasach właściwie już nic nie odkrywamy, a jednak mi się to niejako udało. Po raz kolejny zresztą.
10 najpiękniejszych zamków w Dolinie Loary
Jeden z siedmiu kamiennych relikwiarzy na wzór Sainte-Chapelle z la Cité podbił moje serce przede wszystkim niezwykłą linią gotycką, ale też towarzystwem najwyższego w świecie donżona. Niewiele jest podobnych miejsc, które zadziałały na mnie w ten sposób, wiec kto wie, może i na Was zadziałają podobnie. Tego Wam życzę i polecam wybrać się do Vincennes przy okazji pobytu w Paryżu. Zwłaszcza, że tu naprawdę można odpocząć od tłumów, które nieustannym strumieniem przepływają przez stolicę Francji.
Jeśli planujesz pobyt w Paryżu, ten eBook może Ci się przydać:
PARYŻ – Przewodnik po Paryżu
PARYŻ – Przewodnik po Paryżu – to eBook stworzony głównie z myślą o miłośnikach architektury średniowiecznej, ale nie tylko. Zebrałem w nim zarówno paryskie flagowce, które po prostu trzeba zobaczyć podczas wizyty w stolicy Francji, jak i miejsca niepopularne, gdzie wprost czuć tchnienie Wieków Średnich.
Poza tym znajdziesz tu kilka porad na wagę złota, które pomogą Ci zorganizować niezapomnianą przygodę w Paryżu i, przede wszystkim, skrócić czas w kolejkach do najważniejszych monumentów.
Kupując tego eBooka wspierasz rozwój mojej strony, za co bardzo dziękuję!
Adres:
Château de Vincennes
Avenue de Paris 94300 Vincennes
Tel. : Visites : 33 / (0)1 43 28 15 48
- Zamek wraz z kaplicą znajdują się tuż przy stacji 1 linii metra L1 Château de Vincennes
- Godziny zwiedzania:
- 22 września – 20 maja 10:30-13 / 14-16:30
- 21 maja – 21 września 10:30-13 / 14-17:30
- Zamknięte: 1.01, 1.05, 1.11, 11.11, 25.12
- Ceny biletów (łącznie z wejściem do zamku):
- Dorośli 9 EUR
- Grupy powyżej 20 osób 7 EUR
- Więcej na: http://www.chateau-de-vincennes.fr/es/Preparar-su-visita/Informacion-practica
- Oficjalna strona internetowa: http://www.chateau-de-vincennes.fr
Lektura:
- The Château de Vincennes – wyd. Éditions du Patrimoine; ISBN 978-2-8582-2843-0.
- https://www.monuments-nationaux.fr/var/cmn_inter/storage/original/application/0bb55062cae71130249a647ca9d6d25a.pdf
- http://www.vincennes-tourisme.fr/Decouvrir/Chateau-de-Vincennes/Patrimoine/La-Sainte-Chapelle
- https://www.la-croix.com/Culture/Sainte-Chapelle-Vincennes-restauree-2017-12-22-1200901497
- http://peccadille.net/2016/10/19/sainte-chapelle-vincennes/
