Opactwo Pontigny
Opactwo Pontigny (fr. Abbaye de Pontigny) to kolejna z najważniejszych fundacji cystersów. Położenie u zbiegu trzech biskupstw: Sens, Auxerre i Langres już od jego powstania w 1114 roku zapewniło mu ogromne wpływy. Głównie dzięki awansującym na biskupów mnichom, którzy jednak nigdy nie zapominali o swojej proweniencji. Już w 1140 roku rozpoczęła się wielka przebudowa kompleksu z kościołem oraz izbami mogącymi zakwaterować kilkuset braci. Najważniejszymi z nich byli tu biskupi Canterbury: św. Tomasz Becket raz św. Edmund, którego szczątki doczesne spoczęły właśnie tutaj. Dzięki jego kultowi sam kościół uniknął większych szkód podczas Wielkiej Rewolucji Francuskiej, czego powiedzieć nie można o reszcie budynków opactwa. Wiele z nich posłużyło po prostu jako materiał do budowy wioski.
Opactwo Pontigny – Boża Armia
Kościół opacki w Pontigny pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny i św. Edmunda jest największą świątynia cystersów na świecie. Jego długość to aż 120 metrów, a kubatura 4000 metrów kwadratowych! Jego wnętrze utrzymane jest w ascetycznym stylu – według reguły św. Benedykta. Surowość tę przerywają XVIII-wieczne stalle z chóru, gdzie także umieszczono XVI-wieczny relikwiarz z ramieniem świętego Edmunda. Resztę monumentalnej dekoracji relikwiarza wykonano natomiast dwa wieki później. Trzeba dodać, że z tego samego okresu pochodzi również prospekt organowy.
