Opactwo Corvey w Höxter
![Opactwo Corvey w Höxter (niem. Fürstabtei Corvey); Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy.](https://sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2022/09/och_02.jpg)
Wojny Saksońskie były pierwszym etapem chrystianizacji, którą na rozciągających się aż po Elbę terenach, uskutecznić chciał ojciec Europy – Karol Wielki. Opactwo Corvey (niem. Fürstabtei Corvey), położone niedaleko miejscowości Höxter w środkowych Niemczech, miało odegrać wkrótce istotną rolę w kolejnej części tego procesu. Próba ulokowania gniazda szerzycieli wiary w jednego Boga początkowo skazana była jednak na klęskę.
![Opactwo Corvey w Höxter (niem. Fürstabtei Corvey); Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_04-854x1281.jpg?ssl=1)
![Kaplica w westwerku; Opactwo Corvey, Höxter.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_45.jpg?ssl=1)
![Kościół w opactwie Corvey w Höxter (niem. Fürstabtei Corvey); Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy.](https://i2.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_07.jpg?ssl=1)
Opactwo Corvey przez wieki
Opactwo Corvey rozpoczęło swoją historię w roku 822, gdy syn Karola Wielkiego – Ludwik I Pobożny, w ramach hojnego gestu, przekazał na rzecz kościoła relikwię świętego Stefana z wielkiej kolekcji ojca. Jakby tego było mało, czternaście lat po tym trafiła tu kolejna relikwia, tym razem z Saint Denis pod Paryżem. Ta z kolei należała do świętego Wita. Mając dwie, nieocenionej wartości części opactwo Corvey, przez co rozumiemy tu głównie kościół opacki, oddano pod opiekę wspomnianych patronów.
Opactwo Maria Laach – Raj na ziemi
![Nawa główna w kościele św. Stefana i św. Wita w opactwie Corvey w Höxter (niem. Fürstabtei Corvey); Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_41.jpg?ssl=1)
![Prospekt organowy; Kościół opactwa Corvey, Niemcy.](https://i1.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_14.jpg?ssl=1)
Rozszerzające się prace misyjne (jednym z misjonarzy był pierwszy biskup praski Thietmar z Pragi) oraz sława, jaką w kolejnych latach istnienia zdobyło opactwo Corvey, sprowadzało tu śmietankę śmietanki ówczesnego światka. Co za tym szło, to przede wszystkim szczodre podarki: pieniądze, drogocenne dzieła sztuki, prawa do bicia monety czy organizowania targu. Wielki rozkwit włości opackich jak i myśli płynącej z kolebki chrześcijaństwa na tych ziemiach w X i XI wieku znacznie zwolniły w kolejnych stuleciach. Głównym powodem tego były ciągłe konflikty niesfornych benedyktynów z włodarzami Höxter.
![Putto; Kościół opactwa Corvey, Niemcy.](https://i1.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_24-854x1281.jpg?ssl=1)
![Rzeźba z empory w kościele św. Stefana i św. Wita; Opactwo Corvey, Höxter.](https://i2.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_38.jpg?ssl=1)
![Rzeźba anioła w kościele św. Stefana i św. Wita; Opactwo Corvey, Höxter.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_34.jpg?ssl=1)
![Rzeźba anioła w kościele św. Stefana i św. Wita; Opactwo Corvey, Höxter.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_35-854x1281.jpg?ssl=1)
Gwoździem do trumny okresu prosperity była Wojna Trzydziestoletnia (1618-1648). Podczas niej opactwo Corvey splądrowano. Nie zniechęciło to jednak braci i kiedy wrzawa wojenna ucichła, zdecydowano się na jego wskrzeszenie. Pracami budowlanymi nad nową odsłoną dawnej siedziby bernardynów kierował opat Florenz von dem Velde. Niełatwe zadanie oraz wielkie, i przede wszystkim spełnione, ambicje finalnie stały się rzeczywistością dopiero pod koniec XVIII wieku. Ze względu na małą ilość zakonników w 1794 roku dokonano procesu przemiany klasztoru w diecezję.
![Opactwo Corvey w Höxter (niem. Fürstabtei Corvey); Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_01.jpg?ssl=1)
Jedenaście lat później nastąpiło jednak wywłaszczenie dóbr kościelnych, zwane popularnie sekularyzacją, zamykając tym samym niemal tysiącletni okres w historii Cesarskiego Opactwa, jednego z najważniejszych na terenie dawnego Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Po kongresie wiedeńskim obiekt wraz z dobrami raciborskiego klasztoru przypadły późniejszemu Księciu Raciborza i Corvey – Wiktorowi Amadeuszowi von Hessen-Rottenburg. Co ciekawe, po dzień dzisiejszy zamek w Corvey pozostał w rodzinie, kościół natomiast służy parafianom.
Westwerk kościoła opackiego w Corvey
Zabudowania prawie w całości barokowego kompleksu okrążone są fosą w której jeszcze do niedawna stała woda. Dostęp do twierdzy mamy przez jedną bramę, wprowadzającą nas do zmyślnie zaplanowanego ogrodu. Ten zaś zamknięty jest od prawa dawnymi pomieszczeniami dla służby i wozownią od lewa.
Kościół w Dietkirchen – Niesamowity
![Figura przedstawiająca Ludwika Pobożnego z modelem kościoła opackiego w Höxter (niem. Fürstabtei Corvey); Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy.](https://i2.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_49-854x1281.jpg?ssl=1)
![Tarcza w kościele św. Stefana i św. Wita; Opactwo Corvey, Höxter.](https://i1.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_33.jpg?ssl=1)
![Rzeźby z prospektu organowego w kościele św. Stefana i św. Wita; Opactwo Corvey, Höxter.](https://i1.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_31.jpg?ssl=1)
![Zdobienia w kościele św. Stefana i św. Wita; Opactwo Corvey, Höxter.](https://i1.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_32.jpg?ssl=1)
112-metrową fasadę zamku od strony wschodniej zaburza przedromański westwerk flankowany przez dwie masywne wieże. Jest to najstarsza na ziemiach niemieckich konstrukcja tego typu. Położenie kamienia węgielnego pod budowę westwerku odnotowano w dziennikach opactwa. Według nich powstawał on pomiędzy latami 873 a 885 jako oddzielna część istniejącego w IX wieku kościoła. Perła epoki Karolingów doświadczyła pewnych modyfikacji w kolejnych wiekach. Na przykład szczytowe łuki oktagonalnych wież ewidentnie wskazują na przebudowę w XII stuleciu i chyba tylko cudem wyrwała się z barokowych szponów.
![Opactwo Corvey w Höxter (niem. Fürstabtei Corvey); Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy.](https://i1.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_46-854x1281.jpg?ssl=1)
Piętno przeróbek fasady kościoła świętych Stefana i Wita w baroku wisiało w powietrzu. Wskazują na to przygotowane specjalnie dla tego zabiegu wcięcia w murze po obu stronach przedsionka. Dzięki niespełnionym planom, dolne partie pozostały niemalże w niezmienionym stanie, choć narteks poprzedzający dawniej westwerk dziś jest już tylko wspomnieniem. W centrum konstrukcji, pomiędzy flankującymi ją wieżami, umieszczono płytę z inskrypcją głoszącą:
CIVITATEM ISTAM TU CIRCUMADA
DOMINE ET ANGELI TUI
CUSTODIANT MUROS EIUS
Chroń Panie to miasto (klasztor jako miasto boże) i pozwól twoim aniołom być strażnikami jego murów.
![Ołtarz główny; Kościół opactwa Corvey, Niemcy.](https://i1.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_12-854x1281.jpg?ssl=1)
![Przegroda chóru; Kościół opactwa Corvey, Niemcy.](https://i2.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_18.jpg?ssl=1)
![Rzeźba przedstawiająca św. Ludwika; Kościół opactwa Corvey, Niemcy.](https://i1.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_13.jpg?ssl=1)
![Rzeźba przedstawiająca św. Wita; Kościół opactwa Corvey, Niemcy.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_15-854x1281.jpg?ssl=1)
Do czego właściwie służył westwerk? Istnieją wyłącznie spekulacje, co do jego przeznaczenia. Najbardziej prawdopodobną teorią jest ta mówiąca o tym, że westwerki posiadały wyłącznie kościoły królewskie/carskie. W nich bowiem urządzano procesje z udziałem dworu, a władca musiał mieć przecież idealny widok na całość obrządku. Podobnie zresztą sytuacja miała się w katedrze w Akwizgranie i istnieją dokumenty, które potwierdzają te tezę w tym przypadku. Opactwo Corvey podobnych dokumentów nie posiada, acz przyznajcie, hipoteza ta wydaje się być iście prawdopodobna. Trzeba wspomnieć też, że choć westwerk ten jest najstarszym w Niemczech, to w Europie istnieją jeszcze starsze przykłady. Na przykład Saint-Riquier (Centula) w sąsiedniej Francji. Konstrukcja tego, chociaż zbudowana na tej samej zasadzie, dzięki akcentom gotyku dość mocno różni się od tej w Corvey.
Katedra w Akwizgranie – Kamienny Relikwiarz
![Rzeźba z kościoła św. Stefana i św. Wita; Opactwo Corvey, Höxter.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_39.jpg?ssl=1)
![Krucyfiks; Kościół opactwa Corvey, Niemcy.](https://i1.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_25.jpg?ssl=1)
![Figura Najświętszej Maryi Panny i Dzieciątka Jezus; Kościół opactwa Corvey, Niemcy.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_29-854x1281.jpg?ssl=1)
Po przekroczeniu bram kościoła uderza nas las kolumn ozdobionych w dawnym stylu korynckim, które w swym niespełnionym kunszcie ukazują wielkie aspiracje tutejszego opata. W oryginalnym zamyśle nawa północna westwerku jak i południowa pozbawione były sklepień, a pokrywały je charakterystyczne na tych terenach, płaskie stropy. Około roku 1600 sklepiono nawę północną oraz po raz kolejny zmieniono układ nawy centralnej.
![Rzeźba z kościoła opackiego w Höxter; Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_11-854x1281.jpg?ssl=1)
![Zdobienia konsfesjonału z kościoła opackiego w Höxter; Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy.](https://i2.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_09.jpg?ssl=1)
![Relikwie; Kościół opactwa Corvey, Niemcy.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_21.jpg?ssl=1)
![Rzeźby z empory kościoła opackiego w Höxter; Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy.](https://i1.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_08.jpg?ssl=1)
Dostęp do głównej sali westwerku, tak zwanego chóru świętego Jana, mamy poprzez schody usytuowane w obu wieżach. Sala ta uległa dość sporym zmianom podczas swojego istnienia, a ważniejsze z nich zaznaczyły się tu: romańskimi biforiami oraz galeriami, które powstały w miejscu dawnej wieży nad nawą centralną i barokowym prospektem organowym, który niemalże całkowicie przysłonił miejsce z którego władca mógł uczestniczyć w nabożeństwie. Pomieszczenie dawniej pomalowane było na kolor biały, a oprócz ołtarza poświęconego św. Janowi Chrzcicielowi dekorację stanowiły barwnie akcentowane elementy architektoniczne oraz malowidła naścienne. Najciekawszym z nich jest przedstawienie Odyseusza walczącego ze Scyllą.
Barokowy kościół świętych Stefana i Wita
Konstrukcja odbudowanego po Wojnie Trzydziestoletniej kościoła nie jest wymyślna. Zapożyczona, późnogotycko forma na planie prostokąta z trzema niszami i nawą główną stanowi ogromny kontrast dla pełnego przepychu i zdobień wyposażenia wnętrza. Mało tego, przy tak wielkiej ilości atakujących nas przejaskrawionych elementów wyposażenia szkielet staje się sprawą drugorzędną.
Kolegiata w Gernrode pw. św. Cyriaka
![Kaplica boczna; Kościół opactwa Corvey, Niemcy.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_26.jpg?ssl=1)
![Kościół w opactwie Corvey w Höxter (niem. Fürstabtei Corvey); Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy.](https://i2.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_19.jpg?ssl=1)
![Opactwo Corvey w Höxter (niem. Fürstabtei Corvey); Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy.](https://i2.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_48-854x1281.jpg?ssl=1)
Wyposażenie kościoła świętych Stefana i Wita, jakim chełpi się opactwo Corvey, powstawało w latach 1674-1693. Bez wątpienia pierwsze skrzypce gra tu ołtarz główny, flankowany przez dwa ołtarze boczne ociekające złoceniami i flagowym dla epoki marmurem. Krótki czas jaki poświęcono na wystrój wnętrza zaowocował wspaniałym rezultatem, dzięki czemu ołtarze wraz z amboną, stallami i prospektem organowym, dźwiganym przez cztery anioły, tworzą spójną całość. Pośród całej plątaniny cherubinów i wszelkiej maści ornamentów barokowych odnaleźć można cenne relikwie czy epitafia z późniejszego okresu. Jeśli już o kolejnych wiekach, modyfikacje bryły nastąpiły jeszcze dwukrotnie – w 1718 roku powstała kaplica świętego Benedykta, a w 1790 roku kaplica poświecona Najświętszej Marii Pannie.
Opactwo Corvey na koniec
21 czerwca 2014 roku, po piętnastu latach oczekiwania i czterech 700-stronicowych tomach dokumentacji, opactwo Corvey zostało wpisane na prestiżową listę światowego dziedzictwa UNESCO. Ta jakże istotna formalność na pewno nie pozostaje tu bez znaczenia, a idący z tym prestiż to tylko jeden z niewielu powodów, aby odwiedzić 39 punkt spośród niemieckich zabytków na tejże liście. Z całą pewnością wizyta tu to świetna okazja na niezapomnianą lekcję architektury, historii i sztuki w miejscu dalekim od utartych szlaków. Opackie mury kryją naprawdę sporo ciekawych i niezwykle wartościowych artefaktów, które warte są niejednej pielgrzymki w pobliże Höxter. Muszę przyznać, że już dawno żaden obiekt nie oczarował mnie do tego stopnia.
![Jezus Chrystus Ukrzyżowany; Kościół opactwa Corvey, Niemcy.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_28-854x1281.jpg?ssl=1)
![Ołtarze w kościele opackim św. Stefana i św. Wita; Opactwo Corvey, Höxter.](https://i1.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_40.jpg?ssl=1)
![Zdobienia w kościele św. Stefana i św. Wita; Opactwo Corvey, Höxter.](https://i2.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_36.jpg?ssl=1)
![Opactwo Corvey w Höxter (niem. Fürstabtei Corvey); Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy.](https://i0.wp.com/sekulada.com/WordPress3/wp-content/uploads/2016/06/och_30.jpg?ssl=1)
Lektura:
- Corvey – Margaret Marks, Fürth (English Edition).
- http://www.dw.com/pl/niemcy-cesarskie-opactwo-corvey-na-liście-światowego-dziedzictwa-kultury-unesco/a-17728272