Auxerre – Winem płynące, gotykiem usłane

Auxerre to miasteczko winem płynące i gotykiem usłane. Położenie nad rzeką Yonne już od średniowiecza zapewniało mu pozycję ważnego eksportera złocistego trunku, a dobra kondycja finansowa przełożyła się na bogatą architekturę. Jej świecka odmiana jest niczym mapa wszelakich stylów, ale i tak pierwsze skrzypce grają tu gotyckie świątynie. 

Jeśli jesteś miłośnikiem średniowiecznej architektury Francji być może zainteresuje Cię moja książka. To pierwszy polski przewodnik po aż 101 francuskich kościołach wieków średnich. Dzięki niemu odkryjesz kolejne cuda architektury gotyckiej i romańskiej. Poznasz ich historie (a niekiedy także i legendy ✨). W środku ponad 400 stron i ponad 400 zdjęć! Takiej książki jeszcze nie było!

ŚWIĘTA FRANCJA

KUP TERAZ

Auxerre winem płynące

Zwykle najpierw zajmujemy się rysem historycznym, ale tym razem trzeba rozpocząć od nazwy miasta. Auxerre bowiem wymawiamy jako Osser, co jest wyjątkiem w języku francuskim. Swoje korzenie ma on w Wiekach Średnich, kiedy to skrybowie dla ułatwienia zapisywali podwójne s literą x. Warto o tym pamiętać, bo wpadki lingwistyczne z Francuzami są często niezręczne.

Jeśli chodzi zaś o historię, tym razem spójrzmy na nią przez pryzmat szklanej butelki, bo przez bardzo długi czas wszystko kręciło się tu właśnie wokół wina. Samo miasto było tak mocno uzależnione wyłącznie od uprawy winorośli, że przez niemal sześć wieków pozostawało zamknięte w tym samym obrębie murów miejskich.

Główne winnice Auxerre znajdują się od strony północnej miasta, na prawym brzegu rzeki Yonne. Od XIV wieku aż do pojawienia się kolei żelaznej to właśnie tą drogą transportowano wino do stolicy Francji. Jego smak ceniono tak bardzo, że w 1321 roku zagościło ono na stołach przyjęcia koronacyjnego Karola VI. Uwielbiali go również późniejsi władcy: Ludwik XI czy Ludwik XIV, który chętnie używał go… jako środka na niestrawność. 

Co warto zobaczyć w Paryżu?

Od czasu Wielkiej Rewolucji Francuskiej winorośla pokryły teren o sto razy większy niż wówczas, co daje nam dwieście tysięcy hektarów roślin uprawnych. 60% z nich służy do produkcji wina czerwonego i różowego, zaś reszta wykorzystywana jest do produkcji win białych. Do najpopularniejszych produktów regionu należą zatem Pinot gris, Chardonnay czy Aligoté.

Gotykiem usłane, czyli co warto zobaczyć w Auxerre?

Auxerre należy do grona miejsc w których zdecydowanie można poczuć się jak w domu. Samo miasto jest niewielkie i niepopularne, w związku z czym prawdopodobieństwo, że będziemy tu jedynymi turystami jest całkiem spore. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy może być „limitowana” oferta turystyczna, której najmocniejszymi punktami są budowle sakralne. 

10 miast we Francji, które pokochacie!

Miłośnicy średniowiecza z pewnością będą czuli się tu jak w raju, ale sama najeżona wieżami panorama Auxerre zachwyci też niejednego sceptyka churchingu. Do tego dodać trzeba, że w pobliżu miasta znajdują się również inne ciekawe miejsca: legendarne opactwo Pontigny oraz nieco dalej, Bazylika Najświętszej Marii Magdaleny w Vézelay. Jeśli więc cenicie spokój pod postacią niespiesznego i leniwego zwiedzania w akompaniamencie wielowiekowych murów, sprawdźcie co warto zobaczyć w Auxerre. A nuż przypadnie do gustu i Wam!

Katedra św. Szczepana

Najważniejszą spośród budowli sakralnych Auxerre jest oczywiście katedra św. Szczepana (fr. Cathédrale Saint-Étienne d’Auxerre). Jej gotycką przebudowę rozpoczęto w 1217 roku, aczkolwiek nigdy nie dobiegła ona końca. Wojna Stuletnia oraz skutki reformacji raz na zawsze zamknęły drogę do zrealizowania tej wspaniałej inwestycji. Pomimo tego oraz nie zawsze dobrego wpływu kolejnych epok, jej bryła oraz wnętrze zachwycają po dziś dzień.

Przez wzgląd na pokaźny zbiór XIII-wiecznych witraży kościół konkuruje z najważniejszymi ośrodkami tej sztuki w Bourges czy Chartres. Poza tym zachowały się tu freski z początku ubiegłego tysiąclecia, a także intrygujące rzeźby z mitologii greckiej, które zdobią Portal Centralny. Więcej informacji o katedrze w Auxerre znajdziecie we wpisie:

Kościół św. Piotra

Na południe od katedry położony jest kościół św. Piotra (fr. Église Saint-Pierre d’Auxerre lub Saint-Pierre-en Vallée). To kolejna flagowa budowla sakralna w Auxerre, która powstała dzięki plantatorom okalających go niegdyś winnic. Z jego średniowiecznej sylwety wyróżnia się piękna wieża, żywcem wyjęta z pobliskiej katedry. 51-metrowa konstrukcja udekorowana została rzeźbami dwunastu apostołów, lecz pomimo swego kunsztu sprawia wrażenie oderwanej od bazyliki u jej stóp. 

W tym punkcie też niestety kończy się dzieło gotyku płomienistego, ustępujące odważnej kreacji renesansu u jej fasady. Kombinacja trzech klasycznych porządków oraz toporna dekoracja uwypuklają nieukończony fragment kościoła. Tym samym sprawiają też, że całość od frontu wygląda osobliwie. 

Troyes – Drewniana makieta

Wnętrze wszak niejako wynagradza nam tę pomyłkę. Co prawda, wciąż daleko mu do majstersztyków architektury gotyckiej, niemniej krzyżowo-żebrowe sklepienie nawy głównej zasługuje na wszelkie pochwały. Szczególnie, że sama architektura to właściwie niemal jedyny ślad sprzed wieków w tym miejscu. W trakcie Wielkiej Rewolucji Francuskiej bowiem kościół św. Piotra zmieniono w magazyn saletry przez co usunięto stąd wszystko, łącznie z oryginalną posadzką. 

Planowanej rozbiórce obiektu sprzeciwili się gorliwi parafianie, niemniej nie udało im się powstrzymać wyburzenia kompleksu klasztornego dawnego opactwa. Z przylegającej do północnej części budynków przetrwał zaledwie refektarz. Miejsce dawnego krużganka zajął parking, zaś cmentarz przed fasadą główną zrównano z ziemią. 

Opactwo św. Germana

Z miastem związana jest cała rzesza świętych, spośród których najbardziej znanym jest św. German. Główne miejsce jego kultu – opactwo mu poświęcone (fr. Abbaye Saint-Germain d’Auxerre) znajduje się na północ od katedry. Od V wieku rozrastało się nad tumbą świętego męczennika, aby stać się jednym z najważniejszych centrów polityczno-kulturalnych średniowiecznej Europy. 

Wszystko to niemal bezpowrotnie przepadło w czasach Napoleona, gdy część ogromnej świątyni zburzono. Dopiero całkiem niedawno, bo u schyłku XX wieku powzięto prace renowacyjne, dzięki którym na powrót możemy cieszyć się magią tego miejsca. Zwłaszcza, że to tutaj znajdują się najstarsze freski we Francji, datowane na wiek IX! O historii tego miejsca przeczytacie więcej w poniższym tekście:

Wieża Zegarowa

Ozdobą Starego Miasta, abstrahując od strefy sacrum, jest XV-wieczna Wieża Zegarowa (fr. Tour de l’Horloge d’Auxerre). Wzniesiona na podwalinach galo-rzymskiej wieży strażniczej budowla początkowo pełniła funkcję więzienia. W 1483 roku zmieniło się jej dotychczasowe przeznaczenie – u jej szczytu zawisł dzwon, zaś nad łukiem umieszczono tarcze zegarowe. 

Trzeba wiedzieć, że tutejszy zegar wskazuje jednocześnie czas oraz fazy księżyca. Jego wskazówki spotykają się w południe – w trakcie nowiu oraz o północy – podczas pełni. Aby wszystko to mogło działać jak należy, potężny mechanizm umieszczono w specjalnym pomieszczeniu. Wszakże oryginalna wieża wraz z mechanizmem spłonęła w 1825 roku, niemniej już pod koniec tegoż stulecia Paul Boeswillwald przywrócił ją do życia. Dziś na powrót strzeże spokoju znajdującego się za nią miasta, a ponadto służy także jako punkt widokowy!

Stare Miasto w Auxerre

Stare Miasto w Auxerre szczyci się wieloma budowlami, których korzenie sięgają na kilka stuleci wstecz. Najliczniejszą grupę zabytkowych domostw stanowią te średniowieczne – przede wszystkim w pobliżu rzeki (np. Maison des Consuls przy opactwie św. Germana) i przy głównej ulicy rue d’Eglery. Nie można też nie wspomnieć o pozostałościach kompleksu katedralnego, który zajmował swego czasu niemałą część miasta. Największą pamiątką po nim jest Pałac Biskupi (fr. Palais épiscopal d’Auxerre) z XII-wieczną galerią i XIII-wieczną Salą Synodów (fr. Salle synodale).

Drugą liczną grupą historycznych zabudowań są renesansowe kamieniczki z XVII i XVIII wieku w pobliżu kościoła św. Euzebiusza. Epoka ta pozostawiła po sobie dużo więcej przykładów architektury świeckiej niż Wieki Średnie przez wzgląd na naturalną chęć modyfikacji dawnych rezydencji. Do przykładów takich zabiegów lub nowych kreacji zaliczyć można Hôtel Amyot i Hôtel de Crôle przy rue de Paris, Hôtel Delye przy rue Soufflot oraz liczne domy w quartier de la Marine lub quartier de l’Hôtel-de-Ville czy przy rue Joubert.

Katedra w Angers – Apokalipsa i gotyk andegaweński

Przedstawiciele kolejnych epok szczęśliwie lokowani byli nieco poza obrębem ścisłego centrum przez co starówka tego burgundzkiego miasteczka wygląda dość jednolicie. Niewątpliwie tu i ówdzie odnajdziemy odstępstwa od reguły. Głównie są nimi budynki użyteczności publicznej, wznoszone na różnych falach romantyzmu. Z początku XX wieku pochodzą choćby budynki Poczty czy Caisse d’Epargne.

Kościół św. Euzebiusza

Poświęcony św. Euzebiuszowi kościół (fr. Église Saint-Eusèbe d’Auxerre) to jeszcze jedna z sakralnych perełek miasta. Pomimo dość dużej odległości wzniesiono go jako miejsce pochówku dla tutejszych biskupów. Jego budowa rozpoczęła się w XII wieku, a wybór miejsca podyktowały podwaliny VII-wiecznej świątyni ufundowanej przez św. Palladiusza – jednego z wielkich biskupów Auxerre. 

Pożar z 1216 roku sprawił, że trzeba było przebudować górne partie kościoła od poziomu tryforium. Etap ten zaowocował również piękną romańską latarnią, która tylko cudem nie runęła na zawalony chór. Dzięki zgromadzonym w jego pobliżu patrycjuszom kolejna przebudowa tchnęła tu ducha gotyku i renesansu. Najlepszym tego wyrazem są wspaniałe witraże z XVI wieku oraz obrazy i rzeźby z wieku XVII. 

Zamek w Amboise – Ułamek dawnego splendoru

Wraz z nadejściem rewolucji kościół wraz z przynależącymi do niego budynkami klasztornymi zmieniono w więzienie. W połowie XIX wieku wyburzono krużganek oraz całkowicie przebudowano północną część świątyni poprzez wyburzenie renesansowej kaplicy i wzniesienie pięciu kaplic bocznych. 

Oczywiście na tym nie koniec zabytków, ale resztę odkryjecie sami – na miejscu. A gdybyście zamierzali zostać tu na dłużej, poniżej znajdziecie hotel z najlepszym widokiem na tutejszą panoramę. Tak wiele, za tak niewiele, bo ceny w nim są naprawdę korzystne! Oto i LINK. 

Mini eBook z pomysłem podróży po Dolinie Loary:

FRANCJA – Dolina Loary – Gotowy plan podróży

FRANCJA – Dolina Loary – Gotowy plan podróży to mini eBook z już zaplanowanym przebiegiem trasy samochodowej z Wrocławia po renesansowych zamkach i gotyckich katedrach Doliny Loary. Jeśli chodzi o zamku, znalazły się tu te najbardziej zjawiskowe (Chambord, Chenonceau czy Saumur), co do katedr – podobnie (Bourges, Tours czy Chartres). Dodać trzeba, że znalazł się tu również fragment Normandii oraz Burgundii.

Wewnątrz cudów nie ma, samo mięso! Czyli rozpiska na 17 dni – dzień po dniu wraz z linkami do noclegów i interaktywnej mapy podróży (+13 zjawiskowych zamków, które można wymienić z innymi punktami z mapy). Poza tym zebrałem tu garstkę ważnych informacji dla zmotoryzowanych, a także dodałem zbiór linków do artykułów z opisem najciekawszych miejsc zawartych w tym planie.

Dzięki niemu z pewnością zaoszczędzisz sporo czasu. Zamiast rozkminy co warto zobaczyć w Dolinie Loary masz gotową odpowiedź! Ściągaj, bukuj noclegi i przeżyj kolejną wspaniałą przygodę!

12,99 zł

Kup teraz

• https://www.auxerre.fr/
• www.vins-bourgogne.fr
• https://www.ot-auxerre.fr/
• http://www.vpah.culture.fr/
• http://auxerre.historique.free.fr
• https://www.patrimoine-histoire.fr/
• Guidebook: Museum-Abbey of Saint Germain Auxerre – Society of the Friends of the Museums of Auxerre; ISBN: 2-909418-27-8. 
• The cathedral of St Stephen at Auxerre – Visit guide – English – Philippe Guyot and Patrice Wahlen; wyd. Les Amis de la Cathédrale Saint-Etienne d’Auxerre, 2001.
• How France Built Her Cathedrals – A Study in the Twelfth and Thirteenth Centuries – Elizabeth Boyle O’Reilly, wyd. Harper & Brothers; Nowy Jork i Londyn, 1921.*