Katedra we Wrocławiu
Najdostojniejszym pośród wszystkich kościołów wrocławskiego Ostrowa Tumskiego jest katedra św. Jana Chrzciciela, sięgająca swymi korzeniami czasów Bolesława Chrobrego. Tuż po zjeździe gnieźnieńskim na którym utworzono biskupstwo wrocławskie, zdecydowano również o przebudowie istniejącej tu wówczas drewnianej świątyni. Podczas reakcji pogańskiej pod batutą czeskiego księcia Brzetysława obrócono ją wszak w perzynę. Wydarzenie to pozwoliło na jeszcze jedną przebudowę, zainicjowaną przez księcia Kazimierza Odnowiciela i biskupa Hieronima.
Znaną nam dziś formę zawdzięczać możemy zmianom w duchu francuskiego ruchu umysłowego, które nastąpiły wraz z przybyciem do Wrocławia biskupa Waltera Malonne w 1149 roku. Gotyk zagościł tu niecały wiek później, kiedy w 1244 roku wyposażono kościół w prezbiterium z obejściem. Dzięki temu też katedra we Wrocławiu stała się prekursorką nowego stylu na ziemiach polskich, wpływając na kościoły cysterskie w Lubiążu czy Henrykowie. Jej budowę udało się ukończyć jeszcze w średniowieczu, na przełomie XIV i XV wieku. W kolejnych stuleciach kościół kilkakrotnie przebudowywano, głównie z powodu pożarów, raz po raz trawiących jej różne fragmenty. Najgorsze chwile przyszły dla niej jednak w poniedziałek wielkanocny 1945 roku, gdy niemal 3/4 budynku ucierpiało wskutek oblężenia Wrocławia.
Ostrów Tumski we Wrocławiu – Wyspa Katedralna
Wiele elementów wyposażenia dosłownie poszło z dymem, bądź je stąd wywieziono np. do Warszawy czy nawet Stężycy (woj. Lubelskie!). Chyba tylko cudem udało się naprawić wyrządzone szkody, ale ocalałe wyposażenie w znakomitej części nigdy tu nie powróciło. W związku z tym np. prospekt organowy pochodzi z Hali Stulecia, stalle przeniesiono tu z kościoła św. Wincentego i św. Jakuba, słynny obraz Madonny Sobieskiej sprowadzono z Międzylesia, a ołtarz główny przewieziono tu z Lubina. Ten ostatni w 2019 roku zastąpiło arcydzieło sztuki złotniczej – XVI-wieczny „Srebrny ołtarz biskupa Jerina”. Nie da się z pewnością zapomnieć o tragicznej historii tego miejsca, ale wydarzenia z 1945 pozwoliły nam napisać jej historię „na nowo”.
