Kościół Świętego Krzyża i św. Bartłomieja we Wrocławiu
Nie ma chyba wątpliwości, że kościół Świętego Krzyża i św. Bartłomieja we Wrocławiu to jedno z najwspanialszych dzieł gotyku na Śląsku. Przy okazji też jest to kolejna z fundacji Henryka Probusa IV na Ostrowie Tumskim, której dokonał 11 stycznia 1288 roku. Położony tuż pod murami zamku kościół pełnić miał funkcję pamiątkowej świątyni rodowej. Co jednak najważniejsze, to fakt że stał się symbolem pojednania księcia po kilkuletnim sporze z biskupem Tomaszem. Już dwa lata po rozpoczęciu budowy Henryk niespodziewanie zmarł. Jego ciało zaś tymczasowo złożono we wznoszonym wtedy prezbiterium kościoła.
Według legendy już podczas wykopów znaleziono tu korzeń w kształcie krzyża, który wpłynął na podwójne wezwanie świątyni: św. Bartłomieja (patrona Piastów) – dla mauzoleum w tak zwanym kościele dolnym oraz Świętego Krzyża w kościele górnym. Budowę kolejnych partii prowadzono przez cały wiek XIV aż do schyłku wieku XV, gdy wieżę południową nakryto hełmem. W latach 1632-1634 budynek przejęły wojska protestanckie, lokując tu swoje magazyny i stajnię.
Ostrów Tumski we Wrocławiu – Wyspa Katedralna
Przeprowadzona po Wojnie Trzydziestoletniej renowacja doprowadziła do zbarokizowania wnętrza, które oczyszczono na fali historyzmu w kolejnym stuleciu. Podczas II wojny światowej zniszczenia sięgały 1/4 budynku, ale największą stratą było zniknięcie resztek doczesnych Henryka IV Probusa. Co prawda, jego ciało miało być tu tylko tymczasowo, ale zawirowania po jego śmierci zmieniły ten stan. Na szczęście udało się uratować bogato zdobiony sarkofag, który dziś podziwiać można w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Jedną z najważniejszych ozdób kolegiaty jest spoglądający na plac Kościelny legendarny Orzeł Piastowski.
